Biobased materiaalgebruik in de praktijk
Welke toepassingen zijn nu al zinvol en praktisch haalbaar voor woningcorporaties?
Biobased bouwmaterialen worden steeds vaker toegepast, zowel in nieuwbouw als bij renovatie. Denk bijvoorbeeld aan de toegenomen populariteit van hout, maar ook aan kalkhennep, vlas of cellulose. Waarom zou je als woningcorporatie aan de slag willen gaan met biobased materialen? En welke toepassingen zijn nu al zinvol én praktisch haalbaar?
‘Biobased’ materialen komen op een organische manier, via biologische processen tot stand en nemen daarbij vrijwel altijd CO2 op. Ze zijn of plantaardig of dierlijk (denk aan schelpen) en op korte termijn ‘hergroeibaar’. Als je het goed doet kunnen ze, in tegenstelling tot fossiele grondstoffen, aan het eind van een cyclus weer dienen als compost voor hun eigen hergroei.
WAAROM AAN DE SLAG MET BIOBASED?
Waarom zou je als woningcorporatie beginnen met de toepassing van biobased bouwmaterialen? Op zo’n vraag is natuurlijk geen eenduidig antwoord te geven, maar kort door de bocht is de transitie naar biobased materialen op middellange termijn een gegeven waar elke organisatie in de bouw- en vastgoedsector mee te maken krijgt. Niet alleen vanwege het Grondstoffenakkoord, met bijbehorende Transitieagenda en Uitvoeringsprogramma’s, of vanwege de steeds strengere MPG-eis (die in de toekomst ook gaat gelden voor renovatie en onderhoud). Maar ook omdat de CO2 uitstoot van bouwmaterialen steeds vaker wordt gelinkt aan de opgave van een CO2-neutraal woningbezit. Het gebruik van biobased materialen is dus relevant voor én de circulaire én de CO2-doelstellingen die we met elkaar overeenkwamen.
KANSRIJKE BIOBASED BOUWMATERIALEN
Stroomversnelling heeft in opdracht van Topsector Energie onderzoek gedaan naar de kansen en knelpunten bij de toepassing van biobased materialen. In de bijlagen van ons rapport (zie link onderaan) is een uitgebreid overzicht te vinden van kansrijke alternatieven. Daarnaast onderscheidt hoofdstuk 3.2 de kansrijkste biobased materialen per component die nu al ‘grootschalig’ toegepast kunnen worden. Daarbij wordt een inschatting gemaakt van de potentiële CO2-reductie.
PRAKTISCHE ALTERNATIEVEN VOOR CORPORATIES
Waar zou je concreet aan kunnen denken als je op zoek gaat naar alternatieven voor gangbare bouwmaterialen? We doen een paar suggesties:
1. Voor de isolatie van de gevel en het dak zijn verschillende alternatieven beschikbaar, waaronder houtvezel, cellulose en hennep. Bij een voldoende droge kruipruimte is voor de isolatie van de vloer de combinatie van biobased vlokken met een dampremmende folie een interessant alternatief. Voor meer informatie hierover raden we het recente onderzoek ‘Verkenning Circulaire Isolatiematerialen’ van de gemeente Amsterdam aan. Conclusie van de onderzoekers: er zijn meer pilottoepassingen nodig!
2. Voor de constructie van de gevel kan onder meer gedacht worden aan DLT (lijmvrije CLT), drukvaste houtvezelplaten en hennepbeton of kalkhennep. Om de gevel mooi af te werken kan gebruikgemaakt worden van kalkstuc of een houten gevelafwerking.
3. Bij componenten waarvoor niet meteen een alternatief is, zijn soms oplossingen te vinden die het materiaalgebruik verminderen. Denk bij dakbedekking bijvoorbeeld aan het toepassen van enkel waterkerende dampopen folies waarop direct de pv-panelen worden geplaatst.
DE NOODZAAK VAN ERVARING OPDOEN
Het is opvallend dat ondanks al deze mogelijkheden de toepassing in de praktijk nog niet zo eenvoudig is. Het Stroomversnelling-rapport benoemt tal van knelpunten, waaronder tegenwerkende wetgeving, beperkte mogelijkheden voor installaties en onbekendheid met de alternatieven. Deze knelpunten laten zien dat we snel meer ervaring moeten opdoen als we biobased materialen op grote schaal willen gaan toepassen. Alleen zo kunnen we de knelpunten doorbreken. Als iedereen een kleine stap zet, maken we samen snel een grotere. Vraag daarom aan je partners wat zij al bieden en ga samen op zoek naar de mogelijkheden. n
Download het Stroomversnelling-rapport
‘Circulaire materialen als essentieel ingredient voor de energietransitie’
Related Posts
Naar meer natuurinclusief bouwen →
Sneller bouwen met tijdelijke woningen →
Hoe dragen woondeals bij aan meer woningen? →
