Voorbeeldproject campagne ‘Klaar is Case’
Hoe pak je energetische renovaties en verduurzaming van bestaande woningen aan? Dat laat de campagne ‘Klaar is Case’ zien, bijvoorbeeld met het project ‘Schoonhetenstraat’.
Hoe staat het met de noodzakelijke verduurzaming en energetische renovaties van de bestaande woningvoorraad? Om daar zicht op te krijgen, hebben Bouwend Nederland, restauratieplatform NRP en aanjager van bouwinnovatie Stroomversnelling de campagne ‘Klaar is Case’ op touw gezet. Met de website www.klaariscase.com en het organiseren van rondetafelgesprekken en projectbezoeken laten zij bouwbedrijven en woningcorporaties zien hoe energetische renovaties en de verduurzaming van de bestaande woningen tot nu toe zijn aangepakt. Zoals bij het voorbeeldproject ‘Schoonhetenstraat’.
Het project ‘Schoonhetenstraat’ in de Haagse woonwijk Moerwijk-Oost werd begin 2021 opgeleverd. Projectleider Maurice van Leeuwen van de Haagse woningcorporatie Hof Wonen en projectvoorbereider Ruud van der Meulen van bouwbedrijf Van Wijnen blikken terug op een ambitieus grootonderhoudproject, inclusief de isolatie van de buitengevels van 220 naoorlogse portiek-etagewoningen.
Aan de tafel in de schaftkeet van bouwbedrijf Van Wijnen – met uitzicht op een bijna voltooid koopwoningencomplex in Moerwijk-Oost – neemt projectleider Van der Meulen het woord: “Voor project ‘Schoonhetenstraat’ was al in de voorfase gekozen voor een schilrenovatie die toekomstbestendig moest zijn. Een aanpak van het energiesysteem bleef buiten beschouwing.”
Projectleider Van Leeuwen licht toe: “Hof Wonen was uit op een versneld verduurzamingsproces met een nieuw prefab gevelisolatiesysteem. Daarom hebben we vier gevelfabrikanten gevraagd om hun geveloplossingen te presenteren. Daarbij kwam Rc Panels (zie kader) als beste naar voren. Die gevelpanelen kun je met een hangconstructie gewoon tegen de bestaande gevels aanbrengen. Door de combinatie van een snelle gevelisolatie en een gestructureerde onderhoudsbeurt konden we de overlast voor bewoners beperkt houden. Zo werd de keuze voor het efficiënte en kwalitatief hoogwaardige gevelconcept leidend in onze aanpak. Toen dat duidelijk was, hebben we de aannemer benaderd die dit innovatieve proces handen en voeten zou kunnen geven. Ook benaderden we een architect die ontwerpen kan maken op basis van de productiemogelijkheden van de gevelfabriek.”
Montagetechniek
Hoe heeft de aannemer het nieuwe werkproces van de gevelmontage werkbaar gekregen? Projectvoorbereider Van der Meulen: “Dat was eerst nog even een zoektocht. Ook voor de gevelproducent was het toepassen van dit nieuwe product een pilot. Rc Panels heeft, als een soort onderaannemer, de panelen gemonteerd terwijl onze uitvoerder Alex den Uijl meekeek. Op de bouw hebben we in intensieve planningssessies kennisgemaakt met een nieuw bouwproces en nieuwe montagetechniek die de panelenfabrikant had ontwikkeld. In samenwerking met de montageploeg van Rc Panels hadden we al snel een soepele werkwijze gevonden.
Zo was bijvoorbeeld het verticale transport een belangrijk aandachtspunt. In eerste instantie hebben we de panelen met Spierings-torenkranen over de woningen heen gehesen, maar dat was nogal windgevoelig. Montage aan de achterkant van de woningen bleek ook goed te werken met verreikers. Voor het afmonteren van de panelen waren schaarhoogwerkers het meest geschikt. Bij het plaatsen van gevelelementen onder de dakgoten gebruikten we een speciaal aangepaste evenaar.” Van Leeuwen: “We hebben allemaal in korte tijd veel bijgeleerd. Niet alleen bouwtechnisch, maar ook op het punt van de sociale aspecten van het bouwproces. Zo zagen we dit project aanvankelijk als ‘puur renovatie van de schil’, waarmee we snel konden dóórpakken. Het idee was dat de gemaakte tijdwinst ons meer ruimte zou geven om daarna de werkzaamheden in de woningen volgens planning te kunnen afronden. Helaas… dat liep anders.”
Sociale aspecten
Van Leeuwen: “Tijdens het werk aan de schil drukten onze afdeling Vastgoed en de klankbordgroep van de ‘Schoonhetenstraat’ ons nog eens op het hart dat we na de gevelisolatie de bewoners niet opnieuw mochten lastigvallen met ingrijpende onderhoudswerkzaamheden in hun woningen. Met andere woorden: het was de bedoeling dat we het werk aan badkamers, keukens en de toiletten gelijk zouden meenemen met de gevelisolatie. Daarmee viel feitelijk onze oorspronkelijke opzet in duigen, want met het uitvoeren van groot onderhoud in de woningen ging de tijdwinst van die snelle gevelisolatie weer verloren. Als we de aanpak van de badkamers, keukens en toiletten niet in dezelfde bouwstroom hadden meegenomen, hadden we de totale doorlooptijd met vier à vijf maanden kunnen verkorten.”
Van der Meulen vermeldt behalve de snelheid van de schilisolatie nog andere positieve resultaten van project ‘Schoonhetenstraat’: “We hebben de overlast voor de bewoners wel degelijk kunnen beperken. Voor het werk in de woningen hebben we een cyclus van dertien dagen afgesproken, waarbij de bewoners gebruik konden maken van een logeerwoning. En die nadruk op verminderen van overlast voor de bewoners heeft ook tot gevolg gehad dat we schoner, sneller en met veel minder geluidshinder hebben gewerkt.”
Van Leeuwen meent dat ook de bouwwijze bij project ‘Schoonhetenstraat’ méérwaarde heeft: “Het zou ideaal zijn als je onze aanpak zou kunnen toepassen nadat je in de voorfase eerst zou hebben vastgesteld welke geveltypen het meest geschikt zijn voor dat zeer snelle gevelisolatiesysteem.”
Projectgegevens
Naam: Project ‘ Schoonhetenstraat’, Moerwijk-Oost, Den Haag
Werkzaamheden: Groot onderhoud van 220 gestapelde portiekwoningen plus hoogwaardige schilisolatie
Projectpartners: Woningcorporatie Hof Wonen, Den Haag; aannemersbedrijf Van Wijnen, Stolwijk; gevelisolatiebedrijf Rc Panels, Lemelerveld; WAM-architecten, Delft
Bouwtijd: 2020-2023
Rc Panels
“Voordat het fysieke werk op de bouwplaats begint, hebben wij een heel renovatie- of verduurzamingsproject al gedigitaliseerd klaar staan”, vertelt Guus van Oudheusden, relatiemanager van prefab gevelproducent Rc Panels uit Lemelerveld (Overijssel). Vanaf 2017 werkt het bedrijf voortdurend aan de ontwikkeling van de geautomatiseerde productie van gevel- en dakpanelen met hoge isolatiewaarden en aan nieuwe samenwerkingsvormen en werkmethoden in de uitvoerende bouwpraktijk. Dat resulteert de laatste jaren in een schaalvergroting en versnelling van projecten waarbij naoorlogse woningcomplexen worden voorzien van hoogwaardige schilisolatie om het energieverbruik te beperken. Van Oudheusden: “Wij maken woningen klaar voor de komende energietransitie. Daar zijn wij nu al klaar voor.”
Maurice van Leeuwen: “Door de combinatie van een snelle gevelisolatie en een gestructureerde onderhoudsbeurt konden we de overlast voor bewoners beperkt houden”
Ruud van der Meulen: “De nadruk op verminderen van overlast voor de bewoners had tot gevolg dat we schoner, sneller en met veel minder geluidshinder hebben gewerkt”
Related Posts
Naar meer natuurinclusief bouwen →
Sneller bouwen met tijdelijke woningen →
Hoe dragen woondeals bij aan meer woningen? →
