Verduurzaming bestaande bouw
Om de klimaatdoelen voor 2050 te halen moeten corporaties hun bestaande bezit in rap tempo verduurzamen. Corporaties met concrete verduurzamingsplannen kunnen daarvoor een beroep doen op het speciaal hiervoor opgezette programma Verbouwstromen.
Verbouwstromen is een meerjarig non-profit-samenwerkingsverband van De Bouwcampus, Stroomversnelling, TKI Bouw en Techniek en TKI Urban Energy. Het programma wil opschaalbare en voorspelbare renovatiestromen ontwikkelen die het benodigde tempo en volume hebben om de klimaatdoelstellingen voor 2030 en richting 2050 te kunnen realiseren. Een duurzame, comfortabele en gezonde woning moet daarom voor iedereen sneller realiteit worden. In het huidige tempo van verduurzamen halen we de klimaatdoelstellingen niet en wonen mensen te lang in slecht geïsoleerde woningen met hoge energielasten.
Kosten verlagen
Ivo Opstelten is directeur van Stroomversnelling en een van de vier partners. “Als Stroomversnelling zetten we onze kennis en netwerk graag in voor dit programma. Wij zijn actief in de corporatiesector als aanjagers van verduurzaming. Het nieuwe programma Verbouwstromen past daar uitstekend bij. Het programma wordt met steun van het ministerie van BZK uitgevoerd en heeft als doel arbeidsproductiviteit te verhogen en kosten te verlagen rond de verduurzamingsopgave voor de bestaande bouw. Dat doen we dus door voorspelbare renovatiestromen te ontwikkelen, zowel in de huur-, VVE- als koopsector, om door schaalvergroting voordelen te behalen. Verbouwstromen is een van de onderliggende programma’s van het programma Versnelling verduurzaming gebouwde omgeving (PVGO) van minister De Jonge.”
Eigen expertise
De vier partners in Verbouwstromen zijn op verzoek van het ministerie van BZK bij elkaar gekomen, vertelt Michiel Kirch van TKI Urban Energy. “Bij het opzetten van het PVGO-programma zagen zij in onze samenstelling een mooie mix van kennis van en ervaring met verduurzaming in verschillende deelsectoren van de bouw die goed op elkaar aansluiten. We brengen partijen bij elkaar in kansrijke samenwerkingsverbanden om zo te komen tot grootschalige verduurzaming van grote hoeveelheden woningen ineens. Zo heeft iedere partner weer zijn eigen expertise: TKI Urban Energy richt zich op energie-innovatie, die gaat van stille warmtepompen tot ultra-effectieve circulaire zonnepanelen. De Bouwcampus heeft veel ervaring op circulair gebied en TKI Bouw en Techniek neemt unieke kennis mee rond scholing en de realisatie van een cultuuromslag. In het programma zetten we dus in op de implementatie en opschaling van dat soort oplossingen, kennis en ervaring.”
Andere denkwijze
Bij het verduurzamen van hun portefeuille gaan corporaties vaak projectmatig te werk. Ze kijken welk deel van hun bezit toe is aan renovatie en gaan daar een plan voor maken. Maar volgens Opstelten is er een andere denkrichting nodig: “Corporaties zouden meer vanuit een integraal vastgoedverduurzamingsprogramma moeten redeneren in plaats van een projectmatige aanpak te hanteren. Door naar die lange termijn te kijken krijgen ze de grootste kans dat de investeringen die ze doen, ook daadwerkelijk hun maximale effect kunnen sorteren tot 2050. Een desinvestering is wel het slechtst denkbare scenario en dat proberen wij met Verbouwstromen te voorkomen.” Voor zo’n verandering in aanpak is wel wat nodig, denkt Opstelten: “Een andere denkwijze, een ander instrumentarium, andere kennis en ervaring. We kijken dan samen met corporaties of bijvoorbeeld bestaande middelen wel effectief worden ingezet en wat er eventueel nodig is om dat te bereiken. Maar het is een taai proces dat veel tijd vergt.”
Bedrijfskant
Kirch wijst erop dat er niet alleen een corporatiekant aan een succesvolle implementatie van Verbouwstromen zit. ”Ook aan de bedrijfskant gebeurt er van alles als je op grote schaal voorspelbaarheid gaat creëren. Er is stroomlijning nodig vanuit de toeleveringsindustrie, van productieprocessen, opschaling van productiecapaciteit en wellicht behoefte aan een ander soort kennis bij de werknemer. De samenwerking en informatie-uitwisseling tussen corporaties die op grote schaal gaan verduurzamen en tussen de bedrijven die dat gaan doen, is cruciaal. Er ontstaat een hele nieuwe werkwijze in Nederland die veel verder gaat dan de traditionele manier van werken van project naar project. En daarvoor moeten alle schakels in de keten op elkaar afgestemd zijn: van toeleverancier tot woningeigenaar.” Kirch ziet wat betreft de opschaling bij woningcorporaties nog wel een uitdaging: “Om die schaal te bereiken moeten corporaties gaan samenwerken om hun te verduurzamen bezit te bundelen. De criteria voor verduurzaming variëren nu nog. Dat maakt het bundelen lastig en dan is het moeilijk om een groot aantal woningen in dezelfde bouwstroom te krijgen. Corporaties moeten elkaar dus bevragen over hun visie op asset management en uitgangspunten voor verduurzaming en daarover overeenstemming bereiken.”
Steun
Als corporaties goed hebben nagedacht over wat ze willen en wellicht al wat concrete plannen hebben voor verduurzaming, kunnen ze bij Verbouwstromen terecht voor ondersteuning. Opstelten: “Wij kunnen dan dienen als een soort spin in het web die partijen aan elkaar koppelt. Dat kunnen corporaties zijn, maar ook de partijen die de verduurzaming gaan uitvoeren. Of simpelweg het geven van kennis, want in het programma is enorm veel innovatiekracht en nieuwe kennis aanwezig waar corporaties gebruik van kunnen maken. Maar we kunnen ook naar meer externe zaken kijken die kunnen helpen, zoals subsidies of het rekening houden met zaken als flora en fauna.”
Hiaten opvullen
Kirch belicht de belangrijkste voordelen voor corporaties om met het programma mee te doen. “Je moet op een heleboel borden tegelijk schaken. Die complexiteit vergt inzet. Je ziet dat kleine corporaties de capaciteit ontberen om dat voor elkaar te krijgen. De kennis van de deelthema’s ontbreekt, ondanks de vaak goeie wil om te verduurzamen. Binnen het programma kunnen we die hiaten en kennis en ervaring aanvullen. Dat doen we door onze eigen kennis in te zetten of het koppelen van een corporatie aan een collega-corporatie waar de gevraagde kennis wel aanwezig is. Zo maken we ze samen sterker en zorgen we meteen voor schaalvergroting en kostenreductie.”
Verbouwstromen
Het programma Verbouwstromen is opgezet vanuit het ministerie van BZK. Vier partners met ieder een eigen expertise binnen deelsectoren van energie en bouw willen woningcorporaties helpen hun bestaande bezit te verduurzamen. Dat doen ze door opschaalbare en voorspelbare renovatiestromen te ontwikkelen die het benodigde tempo en volume hebben om de klimaatdoelstellingen voor 2030 en richting 2050 te kunnen realiseren.
Voor meer informatie: kijk op www.verbouwstromen.nu
Dialoog
De sleutel tot succes bij de verduurzaming van bestaand bezit is samenwerking met andere corporaties. Corporaties moeten elkaar bevragen over hun visie op asset management en uitgangspunten voor verduurzaming om zo samen een grote hoeveelheid woningen in dezelfde bouwstroom te krijgen en daarmee kosten te reduceren.
Ivo Opstelten: “Verbouwstromen heeft als doel de arbeidsproductiviteit te verhogen en kosten te verlagen rond de verduurzamingsopgave voor de bestaande bouw”
Michiel Kirch: “De samenwerking en informatie-uitwisseling tussen corporaties die op grote schaal gaan verduurzamen en tussen de bedrijven die dat gaan doen, is cruciaal”
Related Posts
Naar meer natuurinclusief bouwen →
Sneller bouwen met tijdelijke woningen →
Hoe dragen woondeals bij aan meer woningen? →
