Artikelen

Published on april 7th, 2023 | by info@corporatiebouw.nl

0

Woon-zorgcomplex ‘De Johannes’ in Veghel-Zuid

Corporatie Brabant Wonen, zorgorganisatie Brabant Zorg en Zenzo Maatschappelijk Vastgoed ontwikkelden het woon-zorgcomplex ‘De Johannes’. Daarbij was veel aandacht voor het stimuleren van sociale contacten. 

Brabant Wonen en Brabant Zorg haken in op ’maatschappelijke vastgoedontwikkeling’

Louis Jongeleen – We krijgen steeds meer ouderen in Nederland en ouderdom komt met gebreken. Deze feiten behoeven geen diepgaand onderzoek. Des te verbazingwekkender is  dat het anno 2023 in welvarend Nederland nog steeds niet is gelukt om alle ouderen en mensen met een beperking te voorzien van de nodige huisvesting en zorg. Pas de laatste jaren krijgt die maatschappelijke verantwoordelijkheid meer perspectief. Dat zien we in Veghel, waar corporatie Brabant Wonen met zorgorganisatie Brabant Zorg en Zenzo Maatschappelijk Vastgoed een woon-zorgcomplex realiseerde.

Op de op-een-na-laatste carnavalsdag in Oeteldonk zit Minko de Weerd, adjunct-directeur Strategie & Ontwikkeling van Brabant Wonen, in ’s-Hertogenbosch in het stille hoofdkantoor van de corporatie. Ze neemt rustig de tijd om te vertellen over hoe woon-zorgcomplex ‘De Johannes’ in Veghel-Zuid tot stand kwam. Om te beginnen stelt ze vast dat er in het verleden veel fouten zijn gemaakt waardoor de beperkte zorgmogelijkheden voor ouderen tot ‘hét grote knelpunt’ is geworden in onze samenleving. De Weerd: “Als je het mij vraagt hadden ze die bejaardentehuizen, zoals we die kennen van vroeger, nooit moeten sluiten. Dat ouderen zolang mogelijk zelfstandig blijven wonen is mooi, maar op een gegeven moment lukt dat niet meer. Maar om dan in een intramurale setting te kunnen komen, moet er tegenwoordig sprake zijn van een zeer ernstige ‘zorgzwaarte’. Vaak wordt achteraf duidelijk dat het daarvóór al niet meer ging. Dat het zo gaat, willen we dat wel?”

Steuntje

Een project als ‘De Johannes’ in Veghel-Zuid brengt voor mensen met een woon- en zorgvraag weer licht aan het einde van de tunnel. Hoe kreeg dat concept vorm en hoe is het gerealiseerd? De Weerd: “De Franciscus-parochie in Veghel koos vijf jaar geleden Zenzo uit als koper van de locatie van de Johanneskerk. Zenzo voldeed aan de gestelde voorwaarde dat een nieuw complex op de plek van de kerk een maatschappelijke bestemming moest krijgen. Zenzo werkte toen al bijna vijftien jaar met een basisconcept voor maatschappelijke ontwikkeling van woon-zorgcomplexen. Brabant Wonen kreeg van Zenzo de vraag om mee te werken aan die opzet. Daar hebben wij ‘ja’ op gezegd.”

Daarop heeft Brabant Wonen de zorgorganisatie Brabant Zorg erbij gevraagd. De drie projectpartners hebben gezamenlijk een basisconcept van Zenzo uitgewerkt voor locatie ‘De Johannes’. De Weerd: “Zenzo pakte de rol van de ontwikkelaar-bouwer. Wij hebben ons geconcentreerd op het samenstellen van een Programma van Eisen (PvE) voor 24 sociale huurwoningen met gecombineerde woon- en zorgfunctie, plus de transformatie van één woning tot ontmoetingsruimte. Daarnaast hebben we met Brabant Zorg het concept ‘Wonen met Zorg’ uitgewerkt. Brabant Zorg levert de zorg en heeft cliënten gezocht die voldoen aan onze inkomensgrenzen voor huurders en die in een bepaalde mate een zorgvraag hebben. De kern van deze vorm van zelfstandig wonen met zorg is het ervaringsgegeven dat in een wijk waar mensen gemakkelijk met elkaar in contact komen, ook meer bereidheid bestaat om elkaar een steuntje in de rug te geven. Brabant Zorg heeft kandidaten geselecteerd voor ‘Wonen met Zorg’ in ‘De Johannes’ op hun bereidheid en mogelijkheden om een buurtgenoot even een handje te helpen. Met Zenzo hebben wij de technische kanten van de zorgwoningen en de gemeenschapsruimte vastgelegd en een koopovereenkomst opgesteld waarmee wij het woon-zorgcomplex overnemen zodra het ‘turn-key’ is opgeleverd.”

In de buurt

De website van maatschappelijk projectontwikkelaar Zenzo (www.zenzo-mv.nl/projecten) geeft een duidelijke indruk van hoe het basisconcept voor ‘maatschappelijke projectontwikkeling’ de afgelopen jaren is gerealiseerd op verschillende locaties in het land. Een nog veel sprekender beeld ontstaat in gesprek met Michiel Wijnen, de gedreven conceptontwikkelaar bij Zenzo. Hij was destijds ook een van de initiatiefnemers van de maatschappelijke onderneming. Wijnen: “Essentieel voor de ontwikkeling van zorgwoningen is de keuze van de locatie. Elke leefomgeving heeft z’n eigen dynamiek. Je kunt zeggen dat het zonde is dat we sinds de jaren tachtig die oude bejaardentehuizen hebben gesloopt. Tegelijkertijd is het een feit dat mensen daar woonden op een grootschalig en geïsoleerd zorgeiland. Natuurlijk willen ouderen zorgvoorzieningen dichtbij hebben, maar ze willen ook naar buiten en hun boodschappen in de buurt kunnen doen. Toen leefden veel ouderen nog in de waan dat er later altijd nog wel verpleeg-en bejaardentehuizen voor hen zouden zijn. Tegenwoordig weten senioren ook wel dat die tehuizen er gewoon niet meer zijn. Daarom kijken ze uit naar een woning met zorgvoorzieningen in de buurt. Die zorg gaat niet alleen over steunkousen, maar ook over welzijn. Dat korte praatje met die cliënt is soms nog belangrijker dan die kous. Dat is het type zorg dat Brabant Zorg nu levert in ‘De Johannes’.”

Toevallige ontmoeting

Brabant Zorg heeft in het ontmoetingscentrum in ‘De Johannes’ voorzieningen gecreëerd waar mantelzorgers en vrijwilligers hun rol kunnen pakken. De leidende gedachte daarbij is dat de sociale omgeving al een gegeven is. Er komen ook mensen te wonen uit de naaste omgeving. Wijnen: “Het element van de ontmoeting  zit ’m dan ook minder in het gebouw, maar meer in de toevallige ontmoeting in het gebied daar in Veghel-Zuid, met de dynamiek rondom de school, de woon-zorgappartementen en het ontmoetingscentrum. Daar ontstaan vanzelf contacten, al was het alleen maar doordat bewoners zó bij elkaar naar binnen kunnen kijken. Bij mij viel het kwartje van de betekenis van de toevallige ontmoeting pas echt toen ik, in de beginperiode van Zenzo, in Den Haag bezig was met de ontwikkeling van woonzorgwoningen bovenop twee scholen. Met de opbrengst daarvan zouden ze de sanering van de ter plekke vervuilde grond kunnen bekostigen. Toen de huurders hun nieuwe appartementen hadden betrokken hebben wij hun gevraagd wat ze het fijnst vonden aan hun nieuwe plek. Bijna allemaal hadden ze het over het plezier dat ze beleefden aan die spelende kinderen op het schoolplein. Hierdoor realiseerde ik me opeens dat deze bewoners het hadden over wat wij ‘woongenot’ noemen. En welke mensen zitten op zoiets te wachten? Dan kom je vanzelf uit bij de mensen met een zorgvraag die dag-in-dag-uit geconfronteerd worden met hun eenzaamheid. Wij willen als projectontwikkelaar graag bijdragen aan het sociaal contact van de bewoners door het creëren van toevallige ontmoetingen.”

Tags: sociaal, woon-zorg, woon-zorgcomplex, zorg